Yapı güvenliği nasıl sağlanır

İnşaatı yapılan yapılarda gözün gördüğü estetikten ziyade görünenin içindeki betonarme yapıda kullanılan malzeme ve işçilik kalitesi yapının dayanıklılığı, statik plana uygunluğu ve güvenlik skalası içerisinde yapının durabilitesi hakkında esas dikkate alınması gereken kalemlerdir. Yapıda kullanılacak olan demirin çap ve uzunluk ölçülerinin statik projeye uygunluğu, statik projenin yapının yapıldığı zemin emniyet gerilmesi ve deprem sınıfı değişkenlerine uygun olması başlıca dikkate alınacak unsurlardır. Yine aynı minvalde kullanılacak olan betonun dayanım sınıfının direnç göstereceği basınç değerine uygun şekilde statik projede belirtildiği şekilde kullanılması uygulanma ve taze betonun yerleşmesi esnasında betonun korunması ve taze betonun sertleşmesi sonrasında kürlenmesi ile beton kullanım ömrünün uzatılması sağlanır. Yapı yaklaşık ömrü betonarme yapı için ülkemizde ortalama 45-50 senedir ancak normalde betonu sudan koruduğumuzda hizmet ömrü sonsuzdur. Bir diğer etkende kalıp alma süreleridir; düşey elemanlarda yani kolon ve perdelerde sıcak havalarda minimum 24 saat soğuk havalarda 48 saat olmak kaydıyla döşeme kalıplarında iskele sökümlerinin 10 günden az olmaması gerekir. Erken kalıp alma durumlarında istenmeyen döşeme sehimleri ve çatlakları görülebilir. Düşey kalıplarda kalıp sökümünden sonra hemen beton kürlemesine başlanmalı minimum 3 gün kür işlemine devam edilmelidir. Betonun su ile kürlenmesi rötre yüzey çatlaklarına engel olacağı gibi betonun erken mukavemet (dayanım) değerlerini de yükseltecektir. Yapı güvenliğinin yapım aşamasında test edilebilmesi için betonarme çeliği nervürlü demirde Çelik çekme testleri yapılarak çelik esnekliği ve kopması test edilir. Beton içinse taze betonun dökümü esnasında şantiyede alınacak olan küp numunelere kür havuzunda tutularak 7./14./21. Günlerde yapılan basınç testi ile gözlem yapılarak karar verilir. Ancak burada belirleyici olan değişkenlerden en önemlisi küp numuneler kür havuzunda belli sıcaklıklarda (23 derece) ve ılık içme suyu içerisinde bulunur teste alınan numunenin bize reel değeri verebilmesi için bizim de betonumuzun kürlemesine gereken hassasiyeti vermesi gerekir. Bu durumda eğer zaman sorunu var ise sulama yerine kimyasal kür de kullanılabilir ya da düşey elemanlarda ıslak telis sarılması ile nemlilik sağlanabilir. Betonarme çelik güvenliği açısından çelikteki kırılganlık ve paslı olmaması özellikle özen gerektirir zira demir üzerinde bulunan pas betonarmede beton ile demir arasında aderansa engel olacaktır. Hatta paslı demirde oluşan pas beton içerisinde ağaç kabuğu vaziyetinde kendini betondan soyutlayacaktır. Yine demirlerin üzerlerinin yağlı ve kirli olmaması gerekir ilk dökümlerde filizlerin korunarak beton sıçramasının engellenmesi gerekir eğer engellenemiyorsa tel fırça ile ikinci döküm öncesi temizlenmesi gerekir. Dökümü yapılacak olan döşeme betonun kalıbının temizlenmesi gerekirse yıkanması gerekir. Döküme hazırlanan perde ve kolon kalıplarının uygun kalıp yağı ile yağlanması gerekir. Döküm öncesi pas paylarının kontrolünün sağlanması gerekir. Döşemelerde 2,5 cm düşey elemanlarda 5 cm bırakılacak pas payı donatının ( demirin) korunması için önemlidir.